Metformin được sử dụng đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc khác, kết hợp với chế độ ăn uống và luyện tập để điều trị bệnh đái tháo đường typ 2.

Trước đây, metformin không được khuyến cáo cho bệnh nhân có suy giảm chức năng thận từ trung bình đến nặng. Khuyến cáo này hiện đã được Cơ quan quản lý dược châu Âu (EMA) năm 2016 thay đổi để cho phép sử dụng thuốc trên bệnh nhân có suy giảm chức năng thận mức độ trung bình (mức lọc cầu thận từ 30-59 mL/phút). Liều dùng của metformin cần được điều chỉnh phù hợp với chức năng thận của bệnh nhân. Chống chỉ định metformin cho bệnh nhân có GFR dưới 30 mL/phút. Nên được đánh giá GFR trước khi bắt đầu điều trị và ít nhất 1 năm 1 lần sau đó.

Không khuyến cáo sử dụng các chế phẩm phối hợp cố định liều có chứa metformin cho bệnh nhân bị suy giảm chức năng thận mức độ trung bình vì những hoạt chất còn lại trong công thức phối hợp có thể không phù hợp với bệnh nhân, ví dụ như cặp phối hợp dapagliflozin/metformin không khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân có GFR < 60mL/phút.

Khi sử dụng các chế phẩm phối hợp cố định liều này cho bệnh nhân có suy giảm chức năng thận, dựa trên những giới hạn kê đơn và hiệu quả với các hoạt chất khác trong công thức, cần cân nhắc hiệu chỉnh mức liều phù hợp hoặc chuyển sang sử dụng các viên đơn thành phần.

Bệnh nhân có suy giảm chức năng thận có thể tăng nguy cơ gặp nhiễm toan lactic, một phản ứng có hại hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gây ra bởi metformin do nồng độ acid lactic trong máu tăng cao. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân mới suy giảm chức năng thận ở mức độ trung bình, mọi nguy cơ đều có thể được giảm thiểu bằng cách kiểm tra liều dùng và giám sát bệnh nhân cẩn thận, do vậy lợi ích của thuốc vẫn lớn hơn nguy cơ trongđiều trị cho bệnh nhân.

Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm toan lactic cần được đánh giá trước và trong quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân. Trong đó, tình trạng mất nước làm gia tăng nguy cơ xuất hiện nhiễm toan lactic. Khi bệnh nhân nôn nhiều, tiêu chảy hoặc sốt, tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc khi uống ít nước hơn bình thường thì đều có thể dẫn tới mất nước. Khi đó, cần ngừng dùng metformin trong một thời gian ngắn.

DS. Phan Thị Diệu Hiền

Tài liệu tham khảo:

Trung tâm DI&ADR quốc gia.